Cuốn hồi ký "Careless People" của Sarah Wynn-Williams là lời tố cáo nội bộ về những hành vi sai trái tại tập đoàn Facebook (nay là Meta), nơi cô từng làm giám đốc chính sách công toàn cầu trong bảy năm (2011-2018). Bằng giọng văn sắc bén, tác phẩm này lột tả chân dung của các lãnh đạo tập đoàn như Mark Zuckerberg và Sheryl Sandberg -- những người bị miêu tả là háo danh, vô trách nhiệm, và dần trở nên lỏng lẻo trong quản lý khi Facebook trở thành công cụ lan truyền thông tin sai lệch và hợp tác với các chế độ độc tài.
 |
| CEO của Facebook, Mark Zuckerberg, rung chuông khai mạc của Nasdaq từ trụ sở chính của Facebook tại Menlo Park, California, ngày 18/5/2012, ngày công ty chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng, trong khi Sheryl Sandberg, COO của Facebook, đang theo dõi. Ảnh: Zef Nikolla/Facebook, qua European Pressphoto Agency |
Wynn-Williams so sánh Zuckerberg và Sandberg với Tom và Daisy trong "The Great Gatsby" -- những "kẻ bất cẩn" đã "đập vỡ mọi thứ" và để người khác dọn dẹp hậu quả. Ban đầu, tác giả rất mong muốn được làm việc tại Facebook, tin rằng đây sẽ là "công cụ chính trị vĩ đại nhất" của thời đại. Tuy nhiên, sự thật nhanh chóng làm tan biến ảo tưởng ấy. Bị giám sát chặt chẽ và dần mất đi niềm tin vào tổ chức, cô bị sa thải theo cách mà cô miêu tả là "một cái chết nhân đạo nhanh chóng".
Zuckerberg, theo Wynn-Williams, ngày càng ham muốn sự chú ý và chuyển trọng tâm từ công nghệ sang chính trị. Một lần, ông yêu cầu đội ngũ của cô tổ chức cuộc tụ họp hơn một triệu người để ông có thể "được đám đông vây quanh", nhưng sau đó mãn nguyện với sự cuồng nhiệt tại một trung tâm thương mại ở Jakarta cùng Tổng thống đắc cử Indonesia. Quan điểm chính trị của ông cũng gây tranh cãi: ông từng ca ngợi Andrew Jackson -- tổng thống Mỹ ký Đạo luật Di dời Người da đỏ - là "tổng thống vĩ đại nhất vì ông ấy làm được việc".
Về phần mình, Sheryl Sandberg hiện lên như một người có hai bộ mặt: công khai ủng hộ nữ quyền với cuốn "Lean In" nhưng thực tế áp đặt những "luật bất thành văn" về sự phục tùng và thân cận. Wynn-Williams kể rằng Sandberg từng yêu cầu trợ lý mua đồ lót cho cả hai với tổng giá trị 13.000 USD. Trong một chuyến bay riêng, Sandberg mặc đồ ngủ, chiếm giường duy nhất và liên tục yêu cầu Wynn-Williams "lên giường" với bà ta.
Bên cạnh Sandberg, Joel Kaplan -- phó chủ tịch chính sách toàn cầu của Facebook và bạn trai cũ của Sandberg -- cũng bị tố cáo có những hành vi vượt quá giới hạn. Ông bị cáo buộc từng nhảy sát vào Wynn-Williams trên sàn nhảy, bình luận khiếm nhã về ngoại hình của cô, và liên tục gửi email công việc trong thời gian cô nghỉ thai sản dù biết cô đang gặp vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Tuy nhiên, cuộc điều tra nội bộ của Facebook kết luận rằng ông không làm gì sai.
Wynn-Williams còn có cái nhìn cận cảnh về những bê bối chính trị của Facebook. Trước cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2016, Facebook nhúng tay vào chiến dịch tranh cử của Donald Trump, giúp đội ngũ của ông nhắm mục tiêu cử tri bằng những quảng cáo chứa thông tin sai lệch. Ngược lại, chiến dịch của Hillary Clinton từ chối sự trợ giúp này. Năm 2017, Facebook trở thành phương tiện chính để lan truyền những lời kích động thù hận, dẫn đến cuộc diệt chủng người Rohingya ở Myanmar. Wynn-Williams từng cảnh báo về tình trạng này từ nhiều năm trước, nhưng tập đoàn chỉ có một nhân viên nói tiếng Myanmar đặt tại Dublin để xử lý vấn đề.
Cuốn sách cũng tiết lộ về "Aldrin" -- dự án bí mật của Facebook nhằm xâm nhập thị trường Trung Quốc. Để làm vừa lòng chính quyền Bắc Kinh, tập đoàn đề xuất nhiều thỏa thuận phức tạp, bao gồm kiểm duyệt nội dung và hợp tác với các công ty Trung Quốc để thu thập dữ liệu. Năm 2018, khi Zuckerberg điều trần trước Thượng viện Mỹ, ông đã nói dối về kế hoạch này, theo lời Wynn-Williams. Cô kết luận: "Facebook là một chế độ chuyên quyền của một người" - nơi mọi quyết định đều phục vụ lợi ích của Zuckerberg.
Cuối cùng, Wynn-Williams đã đệ đơn tố giác lên Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ. Hiện cô đang làm việc trong lĩnh vực chính sách trí tuệ nhân tạo và dùng chính sự châm biếm của mình để kể lại câu chuyện về Facebook. Cô nhận xét rằng quyền lực của Zuckerberg có thể kéo dài hàng chục năm, giống như một vị quân vương không bị giới hạn bởi nhiệm kỳ.
CARELESS PEOPLE: A Cautionary Tale of Power, Greed, and Lost Idealism | By Sarah Wynn-Williams | Flatiron | 382 pp. | $32.99
Jennifer Szalai is the nonfiction book critic for The Times.
A Facebook Insider’s Exposé Alleges Bad Behavior at the Top
https://www.nytimes.com/2025/03/10/books/review/careless-people-sarah-wynn-williams.html
shared via nytimes,
No comments:
Post a Comment